Ο άνθρωπος δεν αντέχει πλέον πολύ τον ρεαλισμό. Προτιμά τον εθισμό στον φόβο καθώς η τυραννία της κανονικότητας είναι ανυπόφορη μπροστά σε αυτή της αρνητικής είδησης.

Έχει συνηθίσει το άτομο να απορροφά τον τρόμο ως ένα φυσιολογικό ερέθισμα, όπως το βλέμμα που απορροφά την εικόνα στην οθόνη ή ψαχουλεύει την ζωή των άλλων στα υποτίθεται δικά τους ψηφιακά άβατα.

Νιώθει, όταν διαβάζει για τα δρώμενα, σχεδόν όπως όταν θαυμάζει ένα ρούχο στη βιτρίνα ή ένα αυτοκίνητο στο δρόμο.

Πρόκειται για την σχεδόν διαστροφική ισχύ ηδονικότητας του συμπτώματος, από την υπερέκθεση στο επικοινωνιακό σύμπαν.

Αυτό είναι η επιτυχία του σημειοκαπιταλισμού: το αρνητικό έγινε εμπόρευμα με εκθεσιακή αξία και υψηλή ταχύτητα κυκλοφορίας.

Η ροή λοιπόν των συμβάντων είτε κοντά είτε μακριά μας, είναι η ροή του αβέβαιου, του τρομακτικού, του πιθανού αρνητικού ενδεχόμενου.

Του απρόσμενου, αλλά ταυτόχρονα αναμενόμενου κακού, αφού μόνο αυτό σχεδόν ακούμε από παντού, οπότε  είναι σαν ήδη να το έχουμε υποψιαστεί.Και το όλο δυναμικό των μελλοντικών ενδεχομένων συμπυκνώνεται στην φράση του Putin για το σύνολο όλων των φόβων μας (sum of all fears): «Δεν μπλοφάρω».

Έτσι, έστω και εκ των υστέρων, ο «ελεύθερος» και «ασφαλής» άνθρωπος συνειδητοποιεί ότι η τάξη δεν εδραιώθηκε ποτέ στον κόσμο. 

Η συλλογική και ατομική ασφάλεια φαίνεται ότι δεν είχε που να εγκατασταθεί ( ούτε σε έθνη ούτε σε ψυχές). 

Αφήστε δε που στην ουσία δεν υπήρξε ποτέ η πολυδιαφημιζόμενη «νέα τάξη πραγμάτων» αλλά μια εκδοχή παράδοξης «χαοτικής αταξίας».

Και παραμένει χαοτική επειδή τα on line δίκτυα μεταφέρουν αδιάκοπα στην οθόνη της παλάμης μας τις εικόνες του θανάτου και κυρίως της δυνητικότητας του.

Ο πολεμικός τόπος σήμερα ( όπως και ο πανδημικός κόσμος χθες) είναι ο τόπος εξορίας των φόβων μας, μια χωροχρονική επικράτεια των ξορκισμένων δαιμόνων της ιστορίας. 

Μόνο που ο Νίτσε είχε μάλλον δίκιο όταν έλεγε ότι η «ιστορία, εν μέρει, είναι ένα επικίνδυνο παίγνιο κυριαρχίας».

Οπότε, ποια πλευρά άραγε της ιστορίας διαλέγεις σήμερα όταν ο κυρίαρχος είναι και κυριαρχούμενος ταυτόχρονα;

Ηλίας Καραβόλιας – European Business Review